Dün akşam; merkez üssü Marmara Denizi olan

4.1 büyüklüğünde meydana gelen depremde;
EDİS Deprem Erken Uyarı Sistemi,

İstanbul için 21 ile 41 saniye arasında değişen sürelerde, erken uyarı verdi.

Deprem, İstanbul ve Balıkesir başta olmak üzere; çevre illerde hissedildi.

-----

 

Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoparkı'nda geliştirilen ve

7 yıllık bir çalışmanın ürünü olan EDİS Deprem Erken Uyarı Sistemi,
Marmara Bölgesi’nde; bankalardan, holdinglere, sanayi şirketlerinden,

AVM ve toplu konutlara kadar; binlerce kurum tarafından aktif olarak kullanılıyor.

 

EDİS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen,

“Bireysel kullanıcılara yönelik cihazın testlerini yapıyoruz,

eş zamanlı olarak; cep telefonu uygulamasının da

testlerini yapıyoruz.

 

Ayrıca; Türkiye’nin önde gelen 10 üniversitesinden

deprem bilimci, afet yönetim uzmanı, sosyolog, psikolog gibi

farklı disiplinlerinden öğretim üyeleri ile

iş dünyası ve STK temsilcilerinden oluşan

akademik danışma ve istişare kurulları oluşturuldu.

 

Kurullarda ayrıca;
ABD, Japonya, İtalya, Meksika ve Tayvan’dan da

bilim insanları yer alıyor.

 

 

Kurulların sinyalin halka verilmesini uygun görmesi durumunda,

sistem; DASK mobil uygulaması üzerinden, aktif olarak kullanılabilecek.

Yakın zamanda, kamuoyuyla paylaşacağız’’ dedi.

 

EDİS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen,

sistemle ilgili olarak, şu bilgileri verdi:

 

“Bilim adamlarımız; Marmara Bölgesi’nde,

en az; 7 büyüklüğünde bir depremin olma olasılığı üzerinde duruyorlar.

Bu, çok ciddi bir tehlikedir.

 

Sadece İstanbul’da; 1 milyon 200 bin konutun, dönüşmesi gerekiyor.

Şu ana kadar yapılan dönüşüm verileri göz önüne alındığında;
tüm konutların dönüşümü için, daha uzun yıllara ihtiyaç var.

Oysa; bizim kaybedecek vaktimiz yok.

 

Deprem erken uyarı sistemi, bu açıdan çok önemli.

EDİS Erken Uyarı Sistemi’ni, Marmara Bölgesi’nde kullanılabilir hale getirdik.

Ülkemizin tümünde aktif olması için ise; 5 yıllık bir planımız var.

Altyapı çalışmalarımız bütün hızıyla sürüyor.

 

Marmara Depremi demek;
yaklaşık 34 milyon insanımızın, risk altında olması demek.

Bu nedenle, adeta zamanla yarışıyoruz.

 

Bizim geliştirdiğimiz sistem;
geleneksel deprem erken uyarı sistemlerinin dışında,

daha az maliyet ile depremin yıkıcı sarsıntılarından önce;
saniyeler hatta, bulunduğunuz konuma göre;
dakikalara kadar uzanan bir süre kazanarak,

tedbir alma ve depreme hazırlıklı olma imkanı veriyor.

Böylelikle; insanların uğrayabileceği zararı, en aza indirmeyi hedefliyoruz.”

 

Türkiye'deki doğal afetlerin;
yüzde 61'inin deprem,

yüzde 15'inin heyelan,

yüzde 14'ünün sel,

yüzde 5'inin kaya düşmesi,

yüzde 4'ünün yangın,

yüzde 1'inin çığ olduğuna dikkat çeken Erişen;
‘Türkiye, coğrafi konumu gereği;
deprem kuşağında yer alan ve bu nedenle,

sık sık depremlerle karşı karşıya kalan bir ülke.

 

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen deprem,

bir kez daha; depremlerin ne kadar yıkıcı olabileceğini, gözler önüne serdi.’’ dedi.

 

Ali Emre Erişen;
‘’6 Şubat depremlerinde, 50 binden fazla vatandaşımızı yitirdik.

Bu afette; 6 bin vatandaşımızın, yıkılmayan evlerde yaşamını yitirdiği belirlendi.

232 bin 640 kişi de ağır hasar almayan binalarda yaralandı.

 

Depremin birinci etkisinin dışında,

doğalgaz ve elektrikten kaynaklanan

patlama, yangınlar, açılamayan kapılar ve düşen eşyalar gibi

ikinci nedenden kaynaklanan can kaybı da, oldukça yüksek oldu.

 

EDİS Deprem Erken Uyarı Sistemi;

bu ikinci nedenlerden kaynaklanan can kaybını da, en aza indirmeyi hedefliyor.

 

Ayrıca; özellikle yüksek katlı binalarda yaşayan vatandaşların,

binanın farklı bölümlerinde enkaz altında kalmaları,

arama kurtarma çalışmalarını zorlaştırıyor.

 

Deprem anı senaryolarıyla;
apartman sakinlerini bir yönde toplanmalarını sağlamak,

arama kurtarma çalışmalarını, 13 kat artırabilir.

Bunun için eğitim programları geliştiriyoruz.

Bunları da uygulamalarımız içinde vereceğiz.’’ diye konuştu.

 

EDİS nasıl çalışıyor?

 

EDİS, yapay zekaya dayalı bir sistem ve

depremi yerinde tespit ediyor.

 

Fay hatlarına yerleştirilmiş yüksek teknolojili sistem,

deprem istasyonları ile çalışıyor.

 

Depremin P dalgasını alıyor ve

bu sayede; depremin büyüklüğünü ve

merkez üssünü anında belirliyor.

 

Daha sonra S dalgasının (yıkıcı dalga)

ne zaman size ulaşacağını hesaplayarak;
size uyarı gönderiyor.

 

Uyarı; EDİSBOX, cep telefonu, siren gibi

farklı kanallardan yapılabiliyor.

 

EDİS ne sağlıyor?

 

- Depremin yıkıcı dalgaları ulaşmadan önce;
  size saniyeler hatta, dakikalara varan süre kazandırıyor.

 

- Kazanılan sürede;

  binalardan tahliye olmak, gaz vanalarını kapatmak,

  yangın söndürme sistemlerini devreye sokmak gibi

  acil önlemler alınabiliyor.

 

- Can ve mal kayıplarını, önemli ölçüde azaltma potansiyeli taşıyor.

 

- Dünyadaki benzer sistemlere göre;
  daha az maliyetli ve daha yüksek teknoloji içeriyor.

 

Ne kadar erken uyarıyor?

 

EDIS'in erken uyarı süresi;
bulunulan bölgeye ve depremin derinliğine ve

büyüklüğüne bağlı olarak; değişiklik gösterebiliyor.

 

Ancak; EDIS, depremin yıkıcı sarsıntısı (S dalgası)

size ulaşmadan önce bir uyarı gönderiyor.

 

Her bölgenin jeolojik yapısı ve deprem riski farklı olduğu için,

uyarı süreleri coğrafi konumdan etkilenebiliyor.

 

Bu fark; depremin merkezine uzaklığına göre de

saniyeler hatta dakikalara kadar çıkabiliyor.

 

Sistemi kullanmak için gerekli olan tek şey ise; internet bağlantısı.

 

Uyarı süresi;

coğrafi konuma ve depreme bağlı olarak değişkenlik gösterse de,

EDİS, depremin sarsıntısı ve yıkıcı etkisi gelmeden,

kesinlikle; kullanıcıya depremi bildirmiş oluyor.