Bill Gates, sanırım ekonominin, özellikle teknoloji odaklı yapının dünyayı nereye götürdüğü hususunda fikirlerine herkesin önem verdiği bir isimdir. Gelişmeleri onaylayabilirsiniz, endişe duyabilirsiniz, ama doğru okuma yaptığı ile ilgili yanılma payının çok az olduğunu kabul edersiniz.

İşte Amerikalı iş adamı 2025’e yönelik öngörülerini paylaşırken, yükselecek alanları da paylaştı. Elbette Türkiye gibi ciddi gündem maddeleri olan bu ülkede ıskalandı, gitti. Ne de olsa kimin aday olacağı, hangi mahallede kimin kime ne yaptığının ya da yemek yarışmalarında kimin kime laf koyduğunun daha önemli olduğu bir memleketteyiz.

Yarına ilişkin herhangi bir kaygımız da olmadığı için magazin programının içinde yaşamayı tercih ediyoruz. İşin latifesi bir tarafa bakın Gates hangi konu başlıklarına dikkat çekiyor: Teknolojik eğitim ve öğretim; yenilenebilir enerji ve sürdürülebilirlik; yapay zekâ ve otomasyon, biyoteknoloji ve sağlık.

Genç nüfusuyla her fırsatta övünen bir memleket olarak, eğitimi unutmuş öğretimi de ezbere bağlamış halimizle mevcut durumu düzeltmeyi bir kenara bırakın, becerilerin öne çıkacağını söyleyen Gates’e inat, biz köle fiyatına insan çalıştırmaya uğraşıyor; nitelikli olanları da huzursuz edip, yurtdışına kaçırıyoruz.

Yenilenebilir enerji açısından baktığınızda, neredeyse çeşitliliği, potansiyeli ile dünyanın laboratuvarı bile olabilecek bir ülkede, meseleyi kullanım oranlarına çevirmiş vaziyette konuyu kısıtlıyoruz.

Sürdürülebilirliği yeşil enerjiden ibaret zannedip, onu yaygınlaştırmak adına kaliteli hamlelerden uzak durup, üretmek kadar verimli kullanmanın da önemli olduğunu dikkate bile almayıp, potansiyelimizle övünmeyi tercih ediyoruz.

Yapay zekâ ve otomasyon konusuna bakarsak, orada iyi bir kullanıcıyız. Fakat bu teknolojiyi işimizde nasıl kullanacağımız meselesini yeterince konuşuyor muyuz, tartışılır. Hatta iki markanın arasındaki rekabeti konuşmaktan, ‘biz de bir şey yapabilir miyiz’ sorusunu bile sormuyoruz. Orada da gündemimiz ‘yapay zekâ insanın yerini alacak’ başlıklı magazinden ibaret.

Biyoteknoloji ve sağlık derseniz, aslında bir tarafta endemik bitki örtümüzün zenginliği, öte tarafta sağlık ordumuzun niteliği gözümüzün önünde dururken, doktorlara ‘beğenmeyen gitsin’ biyoteknoloji ile uğraşanlara da çılgın gözüyle bakıyoruz.

Tek bir örnek vereyim. Türkiye 2024 yılına tarım ürünleri ihracatında pestisit ve iade gerçeğiyle damga vurdu. Ama yıllar önce meseleyi biyoinovasyonla ele alan, biyopestisit üreten bir akademisyenin farkında bile değil.

Erzurum Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Kotan. Meseleyi çözmüş, kitabını yazmış, hatta teoriden çıkarıp uygulamaya hazır hale getirmiş. Ama bizim memlekette kimsenin gündeminde yok.

Tüm bunları alt alta koyduğunuzda Gates’in açıklamaları, geleceğin trendlerinde Türkiye’nin çok şanslı olduğunu ama şansını yok sayarak kâğıt üzerinde enflasyon düşürmeye uğraştığını görüyoruz. Bu kafayla daha çok konuşuruz. Siz en iyisi TV’ye dönüp izleyin. Bakın bakalım hangi kaynana, hangi geline ne demiş?

cetinunsalan@yahoo.com