Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve on ilimizi etkisi altına alan depremler sonrasında;

şirketlerin, kendilerini doğal afetlerden nasıl koruyacaklarını ele almaları gerekiyor.

Çünkü; birçok şirketin, herhangi bir deprem hazırlığı bulunmuyor.

 

Bu nedenle; büyük depremlerin şirketler üzerinde ölümcül etkileri olabiliyor, faaliyetler durabiliyor.

Şirketlerin bir doğal afetten sonra tekrar faaliyete geçmesi

haftalar, aylar ve bazen yıllar alabiliyor.

 

Hangi sektörde olursa olsun;
şirketlerin bir doğal afet öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılacaklar için

hazırlığa başlaması gerekiyor.

Çünkü; aylarca artçı sarsıntıların ve hatta; potansiyel olarak,

daha büyük depremlerin beklenmesiyle depremden kaynaklanan

mali hasar, fiziksel yaralanmalar ve kayıplar; işletme sahiplerini oldukça zorluyor.

İşletmelerin; doğal afetlerde, zorlu bir senaryoyla yüzleşmeye hazırlıklı olması gerekiyor. 

 

İşletmenize ve çalışanlarınıza yönelik riskleri belirlemeli

Şirketler; bulundukları şehri doğal bir afet vurması halinde,

fiziksel olarak nasıl etkileneceklerini belirlemelidir.

 

Doğal afetin türünü, sağlık risklerini ve kamu hizmetleri üzerindeki etkisini

göz önünde bulundurmalıdır.

(örneğin; elektrik, su, gaz erişimi) 

 

Bir acil durum planı oluşturmalı

Bir risk değerlendirmesi yaptıktan sonra, acil durum planı hazırlanmalıdır.

Afetle birlikte; hem saha içinde, hem de saha dışında

çalışanlara sorumlulukların nasıl devredileceği belirlenmeli,

acil durum kitleri önceden hazırlanmalı,

binanın içinde nerede saklandığını bilen kişiler tespit edilmeli,

bir afet sırasında ve sonrasında personelle iletişime geçme planı oluşturulmalı;

çalışanlarla, müşterilerle iletişim kurmak için

hangi yöntemlerin kullanılacağı, e-postadan telefon görüşmesine ve yazılı mesajlaşmaya kadar

çok çeşitli seçeneklerin ana hatları çizilmeli,

çalışanların iletişim bilgilerinin güncel olması, sağlanmalıdır.

 

İlk yardım ve afet bilinci oluşturulması konusunda personel eğitimi sağlanmalı,

tüm işletmeler kendi arama-kurtarma ekiplerini oluşturmalı,

gerekli olacak güvenlik ekipmanlarını, önceden sağlamalıdır.

 

Çünkü; eğitim, bir doğal afet meydana geldiğinde

çalışanların kendilerini daha güvende hissetmelerine yardımcı olur ve

ofisteki kaos ve korku düzeyini azaltır.

 

Ayrıca; bir doğal afet sırasında,

çalışanların ve işyerine gelen ziyaretçilerin sağlığı ve güvenliği,

işletmelerin ana kaygısı, olmalıdır.

 

Afetin, çalışma saatleri içinde gerçekleşmesi halinde;
binanın nasıl güvenli bir şekilde tahliye edileceği,

güvenli buluşma yerlerine yönlendiren toplantı noktaları üzerine çalışılmalı,

önceden deprem tatbikatı yapılmalıdır.

 

Deprem anında;
özellikle güvenlik bölgeleri ve tahliye/dolaşım yollarında,

kaza oluşturabilecek veya insanların yaralanmasına neden olabilecek tüm koşulların

düzeltilmesi ve/veya ortadan kaldırılması gerekmektedir.

 

Aslında; acil durum planı, bir sağlık ve güvenlik gerekliliğidir.

Doğal afetlerin öngörülemez doğası göz önüne alındığında,

acil durumlar için önceden planlama yapmak en iyi uygulamadır.

Deprem tatbikatları yılda en az bir kez, yapılmalıdır.

 

Uzaktan çalışmaya geçiş

İşyerleri hasar nedeniyle müsait değilse;

onarımlar sırasında, çalışanların evden veya farklı bir yerden çalışmasına izin verilmelidir.

 

Önemli verileri yedeklemeli

İşletmeler, bir afet olasılığına karşın; önemli evraklarını güvenle saklamalıdır.

İş yeri dışında bir yerde kopyalarını tutmalıdır.

 

Banka hesap özetleri, sigorta poliçeleri, tedarikçi ve nakliye irtibat listeleri, çalışan bilgileri,

bilgisayar yedekleri ve diğer belgelerin kopyalarını bulutta saklamalıdır.

Bu; şirketlere, nerede olurlarsa olsunlar, bilgilere erişmelerini sağlayacaktır.

 

Bir sigorta şirketiyle görüşmeli

Her şirket, bir felaket durumunda kaybını azaltmak için sigorta yaptırmalıdır.

Deprem anında hangi sigortanın sağlanacağını ve

şirketin nelere ihtiyacı olduğunu öğrenmek için mevcut sigorta poliçesi incelenmelidir.

 

Eksikler varsa;

mevcut poliçenin limitlerine bakılmalı ve daha kapsamlı bir hale getirilmesi sağlanmalıdır. 

 

Bina güçlendirmeleri

İşletmelere, sismik güçlendirme gerekip gerekmediğini görmek için

binalarını denetletmeleri tavsiye edilmektedir.

 

Afet sonrası iletişimi tasarlamalı 

Şirketler, afet ve sonrasında iletişimin nasıl sağlanacağını detaylandırmalıdır.

Kriz iletişim planında; müşterilere, ekiplere yer verilmelidir.

 

Müşterileri, doğal afetin işletme üzerindeki etkisi hakkında bilgilendirmek için

sosyal medya gönderilerinden, e-postalardan veya basın bültenlerinden yararlanılmalıdır.

 

Şirket çalışma saatlerini kısalttıysa veya belirsiz bir süre için kapalı olacaksa,

müşterileri gecikmenin iş yapma yöntemini nasıl etkileyebileceği konusunda bilgilendirmeli ve

tekrar çalışmaya başladığında, haber vermelidir. 

 

Afet fonu ayırmalı

Şirketler, pandemide de deneyim ettiği gibi

afet gerçekleşmeden önce; gelir elde edememe durumuna karşılık olarak,

bir kenara bir afet fonu ayırmalıdır. 

 

Doğal afetlerde çalışan hakları

İşverenler; çalışanların afet sırasında ve sonrasında yönetmek zorunda kalabilecekleri

çeşitli çalışan hakları üzerine, çalışmalıdır.

 

Afetten sonra;
izin hakları, ödeme koşulları, sağlık ve güvenlik nedenleriyle çalışmayı reddetme hakkı gibi…

Çünkü; çalışanların, afetle birlikte yolların kapanması nedeniyle işyerine ulaşamaması,

hasta veya yaralı olması,

çalışanın bakmakla yükümlü olduğu kişinin hasta veya yaralı olması, vb. durumlarda;

işveren, ödeme yapılıp yapmayacağını belirlemek için

iş sözleşmelerine veya işyeri politikalarına başvurmalıdır.

İş sözleşmelerinde bu kapsam yoksa, eklenmelidir.

 

Bir deprem durumunda,
şirketin deprem stratejisinin olmaması; bu güvenliği engellemişse, hata işverene düşebilir.

Bu nedenle, çalışanların fiziksel sağlığını korumak için bir plana sahip olmak, çok önemlidir.

 

İş sağlığı ve güvenliği idaresi kurulmalı

Bir depreme hazırlıklı olmak ve hızlı bir şekilde müdahale etmek için

şirketler; bünyelerinde iş sağlığı ve güvenliği idaresi kurulmasını, gündeme almalıdır.

 

Depremin ekonomik bir boyutu var

TÜİK tarafından bu hafta açıklanan 2022 verilerine göre;
deprem bölgesindeki toplam 10 ilde, 13.42 milyon kişi yaşıyor ve

bu toplam nüfusun %15.7'sini oluşturuyor.

 

Dünya çapında ülkeler; felaketlerden ders aldıkça,

zaman zaman afet yönetimi uygulamalarını yükselttiler.

 

Bir sonraki büyük depremin ne zaman olacağını bilmiyoruz,

ancak; hayatta kalmak ve etkisini en aza indirmek için şimdiden harekete geçebiliriz.

 

Özellikle; Türkiye gibi oldukça sismik bir ülkede,

herhangi bir zamanda; daha büyük veya daha küçük bir deprem meydana gelebilir.

 

Bu nedenle; her şirketin, tüm çalışanlar tarafından açıkça bilinen

eylem ve tahliye planlarına sahip olması ve bunları uygulaması gereklidir.

 

Depremler, evde veya işte uyarı yapılmadan meydana geldiğinden ve

büyük hasara neden olabileceğinden;
herkesin, zarar görmemesi için acil duruma hazırlıklı olması çok önemlidir.

 

Ne yazık ki;
birçok işletme, bu tür bir doğal afete hazırlıklı değil ve çalışanlarını risk altında bırakıyor.

 

Şimdiden planlama yapmak;
çalışanların güvenliğini artırabilir ve

olaydan sonra iş sistemlerinin çalışır durumda kalmasına, yardımcı olabilir.

 

 

 

Stratejik Yönetim Danışmanı I Eğitmen I Yazar Canan Duman