Başaran Hukuk Bürosu & İşletme Danışmanlığı İstanbul Ofisi;

iş ve akademi dünyasının bir araya geldiği

‘Kriz dönemlerinde işletmelere tavsiyeler’ konferansıyla, faaliyete başladı.

Konferansa; Başaran Hukuk Bürosu & İşletme Danışmanlığı bünyesinde bulunan

Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar,

Prof. Dr. Murat Topuz,

Prof. Dr. Veliye Yanlı,

Prof. Dr. Hatice Özdemir Kocasakal,

Prof. Dr. Timur Demirbaş

Dr. Aytaç Özelçi, 

Dr. Sedef Koç,

Erhan Coşkun,

Turgut Candan,

Ahmet Özgan ve çok sayıda iş insanı katıldı.

Konferansın açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar,

birbiri ardına gelen pandemi, savaş, enflasyon, deprem gibi gelişmelerin

işletmeleri birçok sorunla karşı karşıya bıraktığını, mali yapılarını zayıflattığını belirterek;

bu süreçte, ayakta kalmak için yöneticilerin her türlü tedbiri alması gerektiğini ifade etti.

Şirketlerin, enflasyon düzeltmesi yapabilseler dahi;
bunun işe yarayamayabileceğini ifade eden Yavaşlar şöyle konuştu:

‘’Eğer, son 3 hesap döneminde;
enflasyon (ÜFE) yüzde 100’ü ve içinde bulunulan yıl, yüzde 10 aşarsa;
enflasyon düzeltmesi uygulanmalı.

2022 yılında aslında bu şartlar gerçekleşti.

Ancak; tam bu uygulanacakken, 2022 yılında bir düzenleme çıkarıldı ve

enflasyon düzeltmesi engellendi.

Bu yıl yapabileceğiniz tek şey, yeniden değerlemedir, 

enflasyon düzeltmesini; ancak 2023 sonunda yapabilirsiniz.

Diğer yandan, enflasyon düzeltmesi yapılsa dahi;

bizim sistemimiz açısından bu çok büyük anlam ifade etmiyor.

Çünkü; bizdeki enflasyon düzeltmesi,

enflasyonun tamamen arındırılmasına hizmet etmiyor.

Sadece, biraz makyajlamaya yarıyor.

Yeniden değerleme, onun biraz daha mikro boyutu.

Bu ise; gerçek olmayan fiktif karın vergilendirilmesine yol açıyor.

Aslında; siz, enflasyondan arındırdığınızda kar elde etmemişken;

bu yapılmadığı için karlar yüksek gözüküyor ve daha yüksek vergi veriyorsunuz.’’

Yaşanan ekonomik krizin,

şirketler üzerindeki baskısının gün geçtikçe arttığını ifade eden Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar,

mevzuatlarda sık sık yaşanan değişikliklerin de, şirketleri zorladığını ifade etti.

Yavaşlar;
‘’TMF Grup’un vergiyi de esas alarak hazırladığı,

2022 Küresel İş Karmaşıklığı Endeksi’ne göre;

77 ülke arasında, Türkiye; iş yapılması en zor yedinci ülke.

Gerekçe olarak;

mevzuatın sürekli değiştirilmesi,

değişikliklere uyum sağlamak için mükelleflere verilen sürenin kısa olması,

değişikliklerin asgari bilgi ve rehberlik ile uygulamaya konması, gösteriliyor.

Türkiye’nin yedinciliği hak edip etmediği ayrı bir konu,

ancak; bu eleştirilere katılmayacak mükellef şirket sayısının,

az olmayacağı düşüncesindeyim’’ dedi.

Kriz dönemlerinde işletmelere 10 tavsiye

1. Borçlu işletme;

sözleşmenin günün koşullarına uyarlanmasını, bu da mümkün değilse;
sonlandırılmasını talep edebilir.

2. Sermaye kaybı ve borca batıklık varsa;
yönetim kurulu, tedbir alınmak üzere; genel kurulunu toplantıya çağırmalıdır.

3. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde, alacaklı olan işletmeler;
alacaklarının gecikerek ödenmesi halinde,

yasal temerrüt faizini aşan (munzam) aşkın zararlarının, tazminini isteyebilirler.

4. Uluslararası ticarete ilişkin sözleşme yapılırken;
uyuşmazlıklarının çözüm şekli ve uyuşmazlığa uygulanacak hukuk,

sözleşmede muhakkak belirlenmelidir.

5. Krizden etkilenen ve iş ilişkisine devam etme imkanı kalmayan işverenler;

işletme gerekleriyle, fesih yoluna gitme imkanına sahiptirler.

6. Türkiye’nin; Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından

kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele konusunda

eksiklikleri olduğu için gri listeye alınması;
Türk işletmelerinin, yurtdışı para hareketlerinde daha dikkatli olmasına yol açmaktadır.

7. İşletmeler; yeniden değerleme uygulamalarından yararlanarak;
ilave amortisman gideri yazabilir,

iktisadi kıymetin satışında yüksek maliyet bedelini dikkate alabilir,

finansman gider kısıtlaması ve örtülü sermaye uygulamalarında dikkate alınan

özkaynak (özsermaye) tutarının artırılması yoluyla;
kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) tutarını azaltabilir,

Sermaye Kaybı ve Borca Batıklık hesaplamalarında avantaj sağlayabilir,

bilançoların gerçek değere yakınlaştırılması yoluyla;
finans kurumları nezdinde kredibilitelerini artırabilir,

üçüncü kişiler nezdinde; finansal yeterliliklerinin muteberliğine katkı sağlayabilirler.

8. Enflasyon nedeniyle;
bir yandan grup içi işlev ve risk dağılımı gözden geçirilirken,

diğer yandan; kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminde ortaya çıkan sapmalar;
belirlenmeli ve vergi idaresine güncelleme için başvurulmalıdır.

9. Gümrükte alınan vergilerde;

eşyanın gümrük kıymeti, dahilde alınan vergiler için matrahın önemine sahip olduğundan, 

doğru belirlenip beyan edilmelidir.

Aksi halde;
ithalatçının yansıtma olanağından mahrum olacağı,

ek bir mali külfet ve yaptırımla karşılaşması; kaçınılmaz olabilir.”

10. Yatırım teşvik belgelerinde

“yatırım yeri tahsisi” destek unsuru olan işletmeler, böylece;
maliyetlerini düşürme, kârlılığını arttırma,

mali kaynakları yetersizse;
yatırım konusunda olası riskleri azaltma imkanlarına sahip olacaklardır.