• Türkiye’de iş başvurusunda bulunanların talebi,

başvuru yapmadan evvel maaş aralığı ve sosyal yan haklar hakkında bilgi sahibi olmak yönünde.

Çünkü adaylar, maaş aralığının geçimlerini ve yaşam standartlarını karşılamaya

uygun olup olmadığını başvuru aşamasında bilmek istiyor.

 

• Eşit işe eşit ücret mümkün mü?

 

• İşin geleceğinde ücret yönetimi kritik bir işlev haline geliyor.

 

• İnsanlar birbirlerinin ücretini bilmedikleri zaman, düşük maaş aldıklarını varsayıyorlar.

 

“Ödeme şeffaflığı dönemi mi başlıyor?”

Yönetim Danışmanı I Eğitmen I Yazar Canan Duman,

bir trend haline gelmeye başlayan, eşit işe eşit ücreti yazdı.

 

-----

 

Daha adil işyerleri yaratmak isteyen işverenlerin,

maaşlar konusunda tam şeffaflık politikasını benimsemeleri gündemde.

 

İşverenler, benzer rollerdeki insanlara benzer ücretlerin ödendiği

daha adil işyerleri yaratmaya çalıştıkça;

çalışanların maaşlarını açıkça paylaşmak,

büyük ve küçük şirketlerde yakında norm haline gelebilir.

 

Sayıları az olsa da bazı şirketler tüm çalışan maaşlarını

web sitesinde herkese açık olarak yayınlayarak,

şeffaflığı bir adım öteye taşımaya başladı bile. 

 

Ücret yönetimi kritik bir işlev haline gelecek

İşin geleceğinde ücret yönetimi kritik bir işlev haline gelecek,

bireyler arasındaki ulusal gelir eşitsizliğinin yanı sıra;

büyük ve küçük şehirler arasındaki gelir eşitsizliği daha da artacak. 

 

Çalışanların “şeffaflık” talebindeki artışla birlikte;
maaş, iş tanımı ve o işin pazardaki değerine endeksli olarak

bir ücret skalası oluşturmak zorunda kalınacak.

 

Giriş seviyesindeki elemandan CEO’ya kadar herkesin,

maaş bilgilerini görmesini mümkün kılmaya yönelik uygulamalar, trend haline gelebilecek.

 

Adil maaşın şirket politikası olduğunu her çalışana ispatlamanın,

maaşların şeffaflaşmasına çok büyük artısı olduğu görülecek. 

Neden önemli hale gelecek?  

İnsanlar eşit iş yaparken; onlara şeffaf davranmayıp,

sonra daha yüksek maaşı veya sosyal hakları başkalarına sunmanın ortaya çıkması 

kaçınılmaz olarak kötü sonuçlar doğuruyor.

 

Yalan söylemek ve çifte standart uygulamak, duygusal bir sorumluluk yaratıyor.

 

İnsanlar birbirlerinin ücretini bilmedikleri zaman,

düşük maaş aldıklarını varsayıyorlar ya da

“aynı işi yapıyoruz fakat meslektaşım benden fazla maaş alıyor” diyerek;

çalıştığı yerden memnuniyetsizlik duyuyorlar. 

Bu sayede; yetkililere duyulan güven sarsılıyor. 

 

Bir şirket için önemli bir demokratik değerdir şeffaflık.

Güven oluşturuyor. 

Güven kaybedildiğinde;

bireylerden, ekiplerden geri dönüş veya yaratıcılık elde etmek zorlaşıyor.

 

Çalışanlarına adil olan bir işletme, müşterilerine, hissedarlarına da adil oluyor.

Adil olmak, kurum ile özdeşleşiyor ve iş ortamında güven egemen oluyor.  

Ödeme şeffaflığına yönelik Türkiye’de de talep var 

Türkiye’de iş başvurusunda bulunanların talebi,

başvuru yapmadan evvel maaş aralığı ve

sosyal yan haklar hakkında bilgi sahibi olmak yönünde.

 

Çünkü adaylar, maaş aralığının

geçimlerini ve yaşam standartlarını karşılamaya uygun olup olmadığını

başvuru aşamasında bilmek istiyor.

 

Bu talebe karşın,

işverenlerin ödeme şeffaflığını benimsemekte tereddüt edecekleri,

isteksiz olabilecekleri bir gerçek.

 

Oysa; insanlara bilgi vermesek de,

ödeme şeffaflığını tercih etmesek de

insanlar birbirlerinin maaşlarını öğrenmeye yönelik girişimlere devam ediyor,

varsayımlarda bulunuyor.

 

Ayrıca; piyasada, çalışanların ve iş adaylarının bu bilgilere erişebileceği yerler var;

iş bulma siteleri, çalışanların deneyimlerini paylaştıkları platformlar ve sosyal medya gibi.

 

Bu da bir şirketin şeffaflık konusunda kendi ödeme yöntemini oluşturmaması halinde;
başka birinin oluşturup bilgileri paylaşacağına işaret ediyor. 

 
Ödeme şeffaflığı Amerika’da yaygınlaşıyor 

Bize uzak gelse de,

maaş şeffaflığının olmamasının ayrımcı ve işçi karşıtı olduğunu savunanlar var. 

Kasım 2022'den itibaren;
New York City'deki işverenlerin, terfiler ve transferler de dahil olmak üzere;

sahip oldukları her açık pozisyon için maaş aralığını bildirmeleri isteniyor.

 

İşverenleri mevcut pozisyonlar için maaş aralıklarını açıklamaya zorlamaktaki amaç;

sistemik ücret eşitsizliklerini daha kolay tespit etmeye yardımcı olmak,

adil bir şekilde ödeme yapılmasını sağlamak. 

 

İşverenlerin New York'taki tüm iş ilanlarında;

asgari ve azami maaşları listelemelerini gerektiren yasa,

dört veya daha fazla çalışanı olan herhangi bir işveren için uygulanıyor.

 

Yasaya uymayan işverenlerin para cezasına çarptırılmadan önce,

ilk ihlallerini düzeltmeleri için bir uyarı ve 30 gün alması şart koşuluyor. 

 

Şu anda ABD'de, ödeme şeffaflığı ile ilgili yasaları olan 17 eyalet var.

Bu yasalar, çalışanların işverenleriyle ücretlerini serbestçe tartışmalarına izin veriyor.

 

California, ülkedeki en az 15 çalışanı olan işverenlerin,

ücret aralıklarını yayınlamasını zorunlu kılan bir eyalet.

 

2016'da kabul edilen ve her yıl güncellenen Californiya'nın Eşit Ücret Yasası;

işverenlerin, adayların önceki maaşlarını sormasını engelliyor ve

cinsiyete dayalı ücret eşitliği konusunda “büyük ölçüde benzer işler” ifadesini kullanıyor.

Bu sayede, cinsiyete dayalı ücret eşitsizliklerinin önüne geçiliyor.

 

Eşit Ücret Yasası ile aynı işyerinde çalışan kadın ve erkeklere

eşit işe eşit ücret verilmesi şart koşuluyor.

İşlerin aynı olması gerekmiyor, ancak; büyük ölçüde eşit olmaları gerekiyor. 

 

Colorado'nun ödeme şeffaflığı yasası şu anda en agresif olanı.

Çünkü; işverenlerin, uzak roller de dahil olmak üzere

iş ilanlarına maaş ve sosyal yardım açıklamalarını dahil etmesini gerektiriyor.

 

Ayrıca, herhangi bir çalışanı;

işe almaya, iş unvanını değiştirmeye veya iş görevlerini, yetkilerini veya fırsatlarını değiştirmeye

karar vermeden önce; Colorado çalışanlarına yazılı bildirimde bulunulmasını zorunlu kılıyor. 

 

Connecticut, Maryland, Nevada, Washington da;

“Eşit İş İçin Eşit Ücret Yasası”nı uygulayan eyaletler arasında yer alıyor.

 

Giderek daha fazla eyalet,

işverenlerin adaylara net maaş bilgileri sağlamasını zorunlu kılmak için harekete geçiyor.

 

Tasarılar;

eyaletlerden, federal hükümetten ve bazı durumlarda işverenlerin,

şirketlerini daha şeffaf hale getirme yönündeki büyük çabasından kaynaklanıyor.

 

Ancak; araştırmalar,

şeffaflık önlemleri altında ücret farkı azalıyor gibi görünse de;

ücretlerin ortalama olarak düştüğünü ortaya koyuyor. 

Ödeme şeffaflığı göründüğünden daha karmaşık

Ödeme şeffaflığını sağlamak çok kolay değil.

Ödeme aralıklarını ifşa yasaları,

işverenler için muazzam bir organizasyonel değişimi, 

sosyalleşmeyi ve planlamayı beraberinde getiriyor.

 

İşlerde tutarlı bir şekilde doğru maaş aralıkları yayınlamak zor olsa da;

ödeme şeffaflığı yasalarına nasıl uyulacağı üzerine, çalışmak gerekiyor.

 

Bu noktada işe alım görevlilerine büyük iş düşüyor.

Her doğru maaş aralığını bilmek, piyasa verilerinden daha fazlasını gerektiriyor.

 

İnternette benzer bir pozisyon için iş ilanını gören adayların 

aralıklar hakkında soracağı sorulara, yetkililerin hazırlıklı olması gerekiyor. 

Şeffaflık çalışanları karşı karşıya getirir mi? 

LinkedIn araştırmasına göre;

insanlar, iş ilanlarında maaş aralıklarının ve yan hakların paylaşılmasını faydalı buluyor.

 

Bir kesim, ödeme şeffaflığının çalışan performansını artırabileceğini savunurken;
bir kesim de, bu uygulamanın çalışanlar üzerinde zararlı etkilerinin olabileceğini belirtiyor.

 

Özellikle performansın tam olarak ölçülmesinin zor olduğu ve

herkes tarafından gözlemlenemediği ortamlarda;

herkes, performansı açısından ortalamanın üzerinde olduğuna inanıyor.

 

Herkesin bireysel ücretini yayınlamak,

bir sosyal karşılaştırma sürecini tetikliyor.

Karşılaştırmalar sürüyor.

 

Şeffaflığın, şirketin en düşük gelirlileri arasında kıskançlığı körükleme ihtimali de bulunuyor.

Kıskançlık, motivasyonu olumsuz etkiliyor.

Herkes birbirinin ücretini öğrendiğinde, istifa etme olasılıkları artıyor.

 

Farklı işler için ücretin neden farklı olduğu,

ücretin tam olarak nasıl belirlendiğini açıklamak gerekiyor.

Aksi takdirde; bunun neden adil olduğu ya da olmadığı her çalışanın yorumuna kalıyor. 

 

Ayrıca; bu durum,

şirketlerin yetenekli, yıldız çalışanları daha düşük oranlarda işe almasını zorlaştırıyor.

 

Şirketler daha fazla yıldız çalışanı işe almak ve onlara daha az ödeme yapmak istiyorsa;

ödeme şeffaflığı onlar için bir dezavantaj olarak görülüyor. 

 

Ödeme şeffaflığının, adil bir şekilde ücret almanın;
çalışanları mutlu etmesi ve iş arkadaşlarının maaşlarını bilenlerin

aradaki açığı kapatmak için mücadele girmesi de

avantajlar arasında sayılıyor.

 

Ayrıca; daha az maaş aldığını bilmeyenler,

daha yüksek ücret için pazarlık yapamıyor, bu da avantaj olarak kabul ediliyor. 

 

Her durumda; ödeme şeffaflığının,

işverenlerin izlemek isteyeceği bir şey olacağı yönünde görüşler, ağır basıyor.