Tweet |
Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC);
Salı günü, maymun çiçeği (monkeypox/Mpox) virüsünün
kıta genelinde yayılması nedeniyle;
halk sağlığı açısından, acil durum ilan etti.
Bu durum, hastalığın,
dünyada ve Türkiye’de yayılımını da yeniden gündeme getirdi.
AHEF Yönetim Kurulu Üyesi ve
Bilim Eğitim Komisyonu Sorumlusu Dr. Zeynep Özsevimli,
dünyada ve Türkiye’deki durumu, şöyle özetledi.
“1 Ocak 2022'den, 31 Mart 2024'e kadar;
117 ülkeden, DSÖ'ye 185 ölüm dahil olmak üzere
toplam; 95.226 laboratuvarca doğrulanmış mpox vakası bildirilmiştir.
2024 Mart ayında;
toplam 466 yeni vaka bildirilmiş olup,
bu sayı; bir önceki ay bildirilen yeni vaka sayısına göre
düşüşü temsil etmektedir.
Mart 2024'te en çok vaka, Afrika Bölgesi'nden bildirilmiştir.
Resmi açıklamalara göre; maymun çiçeği virüsünün,
2022 yılında Türkiye'de bir kişide görüldüğü açıklanmıştı,
ancak; şu an için
Türkiye’de bildirilmiş bir maymun çiçeği vakası bulunmamaktadır.”
Maymun çiçeğinin Mpox adlı virüsün neden olduğu,
kaşıntılı deri döküntüsüyle ortaya çıkan, ateşe neden olan ve
insandan insana bulaşabilen bir hastalık olduğunu belirten
AHEF Yönetim Kurulu Üyesi ve
Bilim Eğitim Komisyonu Sorumlusu Dr. Zeynep Özsevimli;
daha Covid-19 etkileri atlatılamamışken,
Afrika’da; maymun çiçeği virüsünün
acil durum ilanına neden olacak noktada olduğuna, dikkat çekti.
Hastalığın Afrika'da pandemi haline geldiğini belirten
Dr. Zeynep Özsevimli, belirtileri şöyle sıraladı.
“Deri döküntüsü, ateş, lenf düğümlerinde şişme, kas ağrıları ve
solunum probleml gibi belirtiler gösteren maymun çiçeği virüsü;
insandan insana, bazen de hayvanlardan bulaşabilen bir virüstür.
Özel bir tedavisi bulunmayan maymun çiçeği virüsü için kullanılan ilaçlar ise;
virüsün meydana getirdiği semptom ve şikayetleri, hafifletmeye yöneliktir.”
Dr. Zeynep Özsevimli;
maymun çiçeği virüsünün daha çok,
Orta ve Batı Afrika'da rastlanılan, Orthopoxvirüs cinsine ait;
insanlara genellikle enfekte bir kişi veya hayvanın
cilt lezyonları ya da vücut sıvılarıyla doğrudan teması sonucu bulaşan
zoonotik bir hastalık olduğunu, anlattı.
“Hastalıkta; ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, kas ağrısı ve
yorgunluk, maymun çiçeği virüsünün en sık görülen belirtileridir.
Bir diğer tipik belirtisi olan döküntüler,
genellikle; yüz, eller, ayaklar ve ağızda ortaya çıkıp,
bir süre sonra; içi sıvı dolu lezyonlara dönüşür.
Virüsün yayılımında rolü olan
hayvan konakları, kemirgenler ve primatlardır.
Genellikle 2-4 hafta süren belirtileri olan ve
kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır.
Son yıllarda; Afrika’da, kentsel alanlardan da
vaka bildirimleri olmaya başlamıştır.“
Hastalığın, yalnızca Batı ve Orta Afrika ülkelerini değil;
nadir ve az sayıda da olsa, dünyanın geri kalan ülkelerini de etkilediğini ve
bu nedenle; küresel önemi olan bir hastalık olarak kabul edilmesi gerektiğini söyleyen
Dr. Zeynep Özsevimli; vakaların, dünya genelinde 107 farklı ülkeden bildirildiğine ve
bu ülkelerin 89’unun, daha öncesinde vaka görülmeyen ülkeler olduğuna dikkat çekti.
“Modifiye edilmiş atenüe aşı virüsüne (Ankara suşu) dayalı yeni bir aşı,
2019'da maymun çiçeğinin önlenmesi amacı ile
ABD Gıda ve İlaç Ajansı (FDA) ve
Avrupa İlaç Ajansı'ndan (EMA) kullanım onayı almıştır.
Bununla birlikte;
aşı, kısıtlı olarak ulaşılabilir durumdadır.
Klinik kullanımı iki doz (deri altına) şeklindedir” diyen Dr. Zeynep Özsevimli;
öncesinde çiçek aşısı olanların, hastalığı daha hafif geçirebileceklerini ya da
hastalıktan korunabileceklerini vurguladı.