Washington’da alınan karar, Karabük’te tencereyi boşaltıyor;

ticaret savaşı, vatandaşa patates fiyatı olarak dönüyor.

ABD, Türkiye dâhil; 10 ülkeden gelen çelik ithalatına

anti-damping ve sübvansiyon vergileri koydu.

İlk bakışta, teknik bir ticaret kararı gibi görünse de

aslında; hem fabrikadaki işçiyi, hem pazardaki vatandaşı vuracak;

zincirleme bir darbe bu.

Rakamlarla tablo:

ABD’nin soruşturma açtığı pazar büyüklüğü 2,9 milyar dolar.

Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatı 2024’te 1,2 milyar dolar civarındaydı.

Yani; kararın faturası, doğrudan Türkiye’nin cebine kesiliyor.

Tarihsel kıyas:

2018’de, Trump yönetimi Türk çeliğine yüzde 50 ek vergi koymuştu.

Sonuç: ihracat, bir yıl içinde yüzde 50’den fazla düştü.

O zaman Karabük’te, Kocaeli’nde üretim kısıldı,

işçiler kısa çalışma ödeneğine mahkûm oldu.

Şimdi; aynı sahne yeniden sahneleniyor.

Sektörün istihdamı büyük:

150 bin kişi doğrudan, 600 bin kişi dolaylı çalışıyor.

ABD kapıyı kapatırsa; üretim nereye gidecek?

Avrupa’ya mı?

Orada karbon vergisi sırada. İç piyasaya mı?

İnşaat sektörü zaten durgun.

O halde risk net: kapasite düşerse işten çıkarmalar ve maaş kesintileri kapıda.

Zincirleme etki şöyle çalışıyor:

Washington’da alınan karar →

ihracat azalıyor →

kapasite düşüyor →

işçi işsiz kalıyor →

iç talep daralıyor →

pazarda fiyat artıyor.

Yani; Karabük’te kapanan fırın, pazarda patlıcan fiyatı olarak karşımıza çıkıyor.

Senaryo 1 – Misilleme:

Türkiye de ithalata vergi koyar.

Ama; bu, tüketiciye pahalı otomobil ve beyaz eşya olarak döner.

Senaryo 2 – Yeni Pazar:

Orta Doğu ve Afrika’ya satış yapılır,

ama; düşük fiyata. Gelir düşer, işçi kaybeder.

Senaryo 3 – Üretim Kısma:

Fabrikalar kapasiteyi düşürür, istihdam azalır.

Yine işçi kaybeder.

Yani; hangi senaryo olursa olsun, kaybeden aynı: İşçi ve vatandaş.

Büyük resim:

Dünya yeniden ticaret savaşları dönemine giriyor.

Demir, çelik, alüminyum…

Hepsi stratejik.

Çeliğe vergi, aslında ekonomiye vergi.

Sonuç?

ABD’nin kararının bedelini, Türk çelik sektörü değil;

eninde sonunda, Türk işçisi ve vatandaşı ödeyecek.

Demir yumruk, Washington’dan indi; sesi, Karabük’te duyuldu.

sezerkoyun@cratone.com