Bir ülkede çatışmaların yüzde 97 oranında azalması,

kulağa; barışın kapıya dayandığının işareti gibi gelir, değil mi?

Oysa, bizde bu istatistik; ilk bakışta, sanki;

süpermarket reyonundaki dev kampanya duyurusu gibi yankılanıyor:

“PKK operasyonlarında yüzde 97 indirim – stoklarla sınırlı!”

Tabelayı görenin içinden,

“E bari; yüzde 3’ü de kapatalım da tam olsun,” diye geçesi geliyor.

Fakat, bu rakamın ardında;
hem diplomasi, hem ekonomi, hem de yılların kanlı tarihini hatırlatan

derin bir arka plan yatıyor.

Irak Kürdistanı’nda Türk hava saldırılarının dramatik şekilde azalması,

KDP ile PKK arasındaki gerilimin düşmesi ve

ABD Savunma İstihbarat Ajansı’nın “eğer süreç tamamlanırsa, istikrar gelir” raporu…

Bunların hepsi;
kulağa, Ortadoğu’da nadir rastlanan bir iyimserlik müziği gibi geliyor.

Ne var ki; bölgenin tarihinde iyimserlik notaları genelde kısa sürer.

1990’lardan bu yana, sayısız kez;
masa kuruldu, haritalar açıldı, imzalar atıldı, sonra da o masalar devrilip yeniden çatışma çıktı.

Tarihî istatistiklere bakınca;

Irak’ta, 1991’den bu yana; 3 milyondan fazla insan yer değiştirdi,

Türkiye’de de 1984’ten bu yana; 40 bine yakın can kaybı yaşandı.

Böyle bir tabloya yüzde 97’lik “rahatlama” rakamı,

aslında; devasa bir kan denizinde, küçücük bir ferahlama adası gibi kalıyor.

Fakat; rakamlar, aynı zamanda geleceğin senaryosuna ışık tutuyor.

Barış olursa ne olur?

Irak Kürdistanı’nın turizm gelirleri, savaşın gölgesinde bile;
yılda 1 milyar dolar civarında seyrediyor.

Oysa; güvenlik sağlanırsa; bu gelir üçe katlanabilir.

2014’te IŞİD tehdidinden önce, Erbil havalimanına yılda 2 milyon turist iniyordu;

sonrasında rakam, dramatik şekilde düştü.

Türkiye ile normalleşme ve uçuş yasaklarının kalkması halinde;

Süleymaniye’den Antalya’ya, charter seferleri görmek mümkün olabilir.

Turizm, göçmenlerin geri dönüşü, sınır ticaretinin canlanması…

Hepsi; ekonomik verilerle ölçülebilir ve hepsi barışın doğrudan getirisi olur.

Öte yandan; işin politik boyutu da çarpıcı.

Türk devleti için bu süreç,

içerideki güvenlik harcamalarının yükünü hafifletme şansı demek.

Savunma bütçesi, 2024’te 22 milyar dolar seviyesine çıkmıştı.

Bu yük azalırsa, kaynakların bir kısmı eğitim veya sosyal yardımlara kayabilir.

Fakat; tarih bize şunu da gösteriyor:

Barış dönemlerinde, beklentiler yükselir ama;
siyasetin iç dengeleri, çoğu kez bu fırsatı heba eder.

2013–2015 çözüm sürecinde, işsizlik oranı yüzde 9,9’dan 8,7’ye gerilemişti;

süreç bozulunca, yeniden çift haneye fırladı.

Yani; barışın somut ekonomik karşılığı var, ama; kırılganlığı da aynı oranda yüksek.

Ve işin en ironik tarafı şu:

Ankara, “çekilin” çağrılarına kulak asmazken;

aynı anda Irak içinde yeni üsler kuruyor.

Bu, bir taraftan; yüzde 97’lik “kampanya indirimini” manşetlere taşıyor,

diğer taraftan; arka raflarda yeni stok hazırlıyor.

Bir süpermarketin “indirimli ürün” reyonuna bakarken,

kasada ekstra bir vergi ödemek gibi.

Mesele, indirim tabelasının;
gerçekten bir kalıcı barışı mı işaret ettiği,

yoksa; sadece, geçici bir promosyon mu olduğunda düğümleniyor.

Sonuçta; yüzde 97, çok etkileyici bir rakam.

Ama; bölgede yaşayanlar için bu,

sadece bir Excel tablosundaki kolon değil; gerçek hayatlarının kaderi.

Eğer; bu sefer barış kalıcı olur,

uçuş yasakları kalkar,

turizm canlanır,

göçmenler evine dönerse;
işte o zaman, bu yüzde 97’lik indirim; gerçek bir hayat standardı artışına dönüşebilir.

Aksi takdirde;
raflardaki kampanya ürünü gibi

tarihimizin, “son kullanma tarihi geçmiş umutlar” köşesine kaldırılır.

sezerkoyun@cratone.com

Not: Bu yazı yatırım tavsiyesi değildir.

Herhangi bir suç unsuru içermemekte olup,

tamamen hiciv ve ironi içerir.

Buradaki ifadeler,

yalnızca edebi ve mizahi yorum niteliğindedir;

hiçbir kişi, kurum ya da siyasi partiye doğrudan suçlama veya hakaret içermez.