Her anlamda verimli Kadim Mezopotamya’ya yakışan, bir yüz akı….

Neolitik devrimin yaşandığı ‘Bereketli Hilal’ yayının kuzey kıvrımı bizim ülkemizde yer alıyor. Böylesine şahane bir başlangıcın bizim topraklarımızda yeşermesi ülkemiz adına  gerçek bir şans. Urfa Arkeoloji Müzesi de bu derece önemli bir uygarlık orjinine yakışan görkemli bir müze kompleksi olmuş.

24 Mayıs 2015’te hizmete giren Müze; Paleolitik Dönem’den başlayan, Neolitik Dönem ile sıçrama yapan insanoğlunun yol hikayesini çok başarılı bir şekilde aktarıyor. Kronolojik sergi anlayışı, şu anda müzecilik manasında  dünyada kullanılan en yaygın görsel anlatım dili ile donatılmış gerçek bir bilgi merkezi konumunda.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi; 1960’lardan bu yana yoğunlaşan baraj inşaatları ile eski, verimli, tarımsal Ana-Tanrıça’nın görkemine kavuşmuş durumda. Yılda en az 2 kez ürün alınan topraklar tekrar Kadim Neolitik Dönemin bereketi ile yemyeşil olmuş durumda.

Bölgedeki baraj inşaatlarının tarımdan başka bir alana da çok faydası oldu ki; bu alan Arkeoloji.

Kurtarma kazıları adı altında yapılan çalışmalar ile hem bölge eskisine oranla çok daha fazla ve derinlemesine tanındı, hem de devlet ödenekleri  yanında  özel sponsorların sağladığı maddi katkılar ile toprak altı yaşanmışlıklara  güvenilir ve çok hızlı bir şekilde ulaşıldı.

Tabii ki toprak altından çıkarılan bu arkeolojik buluntular için sergilenecek alanlara ihtiyaç duyuluyorken Zeugma Mozaik Müzesi, Haleplibahçe Müze Kompleksi, Urfa Arkeoloji Müzesi gibi ülkemiz açısından ‘gerçek yüz akı’ projeler de hızla hayata geçirildi.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde; kent civarında bulunmuş olan Göbeklitepe, Karahantepe, Nevali Çori, Akarçay Tepe, Hassek Höyük, Lidar Höyük gibi yaşam alanlarına ait bir kısım eserler sergilenmekte. Ayrıca kazı hikayeleri ile alan bilgileri de çok geniş bir şekilde panolar halinde ziyaretçiye sunulmuş. Ve en önemlisi müzeyi gezen misafirler bu panoları dikkatli bir şekilde okuyor, bilgi alıyor ve hatta panolar fotoğraflanıyor. Bu hal ülkemiz arkeolojisi, sanat tarihi ve ilgili tüm yan disiplinler için çok umut verici.

Göbeklitepe tapınak canlandırmaları ile sahadan getirilip sergilenen heykel ya da rölyefler (kabartmalar) gerçekten takdire şayan. Bunun yanı sıra günümüzden 11.000 yıl öncesine ait “en eski Neolitik Dönem heykeli” olarak ünlenen Balıklıgöl Adamı da sadece kendisine ayrılan bölümde ziyaretçilerini kabul etmekte.  

MÖ 9500’ler Balıklıgöl Adamı. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi.

Müze binası 3 katlı. Anıtkabir’i hatırlatan mimariye sahip. Dış yüzündeki dikey bölümleri birleştiren yatay ve sarı yaldız madeni parçalar da güneş vurduğunda efsunlu bir görüntü yaratıyor. 

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi herkesin muhakkak gidip, görüp, ortamını yaşaması gereken dünyanın en önemli müzelerinden biri olmuş durumda. Çünkü bu müze bünyesinde çevresindeki Göbeklitepe, Nevaliçori gibi dünyaca ünlü ve en önemli Neolitik alanların buluntuları sergilenmekte.

Peygamberler şehri Urfa’da inanç turizminin yanında Göbeklitepe turizmi de yaratılmak üzere.

Bu durum bölge ve ülkemiz açısından gerçekten çok önemli ve umut verici…

Yelda YALAMAN

Sanat Tarihi Uzmanı

yalamanyelda@hotmail.com