Dünya her geçen gün değişiyor ve bugün sahip olduğumuz bilgiler, yenilikleri takip etmediğimiz sürece bir çırpıda güncelliğini yitiriyor.

Teknolojinin gelişmesi, ülkeler arasındaki sınırların her geçen gün önemsizleşmesi, ekonomik ve yasal gereklilikler sebebiyle yapılan işin

farklı ülkelerden yürütülmesi ihtiyacı liderliğinde şekil değiştirmesine yol açıyor.

Geçmişte yerel liderlik ağırlıktayken sınırların belirsizleşmeye başlaması ve

yapılan işin ülke sınırları dışına taşması sebebiyle

küresel liderlik ön plana çıkmaya başlıyor.

Bu yazıda öncelikle, küresel liderliğin tanımı yapılacak,

sonrasında küresel liderliğin özelliklerinden ve öneminden bahsedilecek ve

ardından küresel liderliğin nasıl elde edilebileceği tartışılacaktır.

Küresel liderlik, liderliğin sınırların ötesine taşınmasıdır.

Yani diğer bir deyişle çeşitli ülkelerde yaşayan,

çeşitli kültürlere ve geçmişe sahip insanlara uluslararası anlamda öncülük etmek,

çok ulusluluğun getirdiği farklı bakış açıları, gelenekler, kültürler ve yaklaşımlar arasında

köprü görevi görmektir.

Örneğin; merkezi Türkiye’de olan bir bankanın,

diğer ülkelerdeki şubelerinin yöneticilerine ve çalışanlarına öncülük etmesi ve

sınırları aşan bu ilişkiyi iyi yönetebilmesi

üst düzey yöneticilerin küresel liderlik seviyesinin yüksek olmasını gerektirir.

Çünkü bu kişilerden hissedarlar ve çalışanlar arasındaki

zamansal, coğrafi ve kültürel farklılığı azaltmaları ve

kurumsal yapılar arasındaki işbirliğini, etkileşimi ve iletişimi kolaylaştırmaları beklenir.

Küresel liderlik çeşitli bölgelerde faaliyet göstermeyi gerektirdiği için

çok ulusluluğun yönetim sürecinde karşımıza çıkardığı bir takım zorluklar mevcuttur.

Bu zorluklar arasında, coğrafi uzaklık, saat farkları, değişik kültürlere sahip olma,

iletişim için teknolojiden faydalanma ve her ülkenin teknolojiye erişim düzeyinin farklı olması,

yasal farklılıklar ve kurumsal organizasyon şemalarının birbirinden farklı olması gösterilebilir.

Dolayısıyla bu zorlukları aşmak için liderlerin birtakım özelliklere sahip olması gerekir.

Çok kültürlü ve mesafeli ortamlarda işlerin büyük çoğunluğu fiziksel olarak değil de

internet, telefon ve benzeri haberleşme kanalları aracılığı ile yürütüleceğinden

küresel liderlik teknolojiyi etkin bir biçimde kullanmayı gerektirir.

Bu da iletişim ve koordinasyon becerilerine hâkim olmayı mecbur kılar.

Bu hem birbiriyle bir arada çalışmayan ve farklı ülkelerde yer alan ekiplere öncülük edilmesinin,

hem de değişik kurumsal yapılanmalar arasındaki boşluğun kapatılmasının bir gereğidir.

Ayrıca, saat farklılıkları ve ülkesel altyapılar değişime, farklılıklara ve yeniliklere

hızlı ve etkili bir şekilde ayak uydurmayı zorunlu bir unsur olarak karşımıza çıkarır.

Dolayısıyla küresel liderlerin yeniliklere ve kendilerini geliştirmeye açık olmaları gerekir.

Büyük ekiplere öncülük etmek, çeşitli zorlukları da beraberinde getireceğinden

küresel liderlerin psikolojik dayanıklılık seviyelerinin yüksek olması gerekir.

Çünkü kültürel farklılıkların olduğu global çerçevede,

küresel liderler farklı beklentilere sahip çalışanların beklentilerine

şirketin küresel politikalarına uygun olarak cevap verebilmelidir.

Bu da farklı kültürlere sahip çalışanların duygularını anlamayı,

zorluklar karşısında pes etmemeyi ve zorluklardan ders çıkarıp ilerlemeyi gerektirir.

Örneğin; finans dünyasında krizler kaçınılmazdır.

Krizler, küresel olabileceği gibi yerel düzeyde de olabilmektedir.

İşbirliği yaptığı şubesinin yaşadığı yerel bir krizde,

küresel lider kriz yaşayan ülkedeki çalışanların beklentilerini iyi tayin edebilmeli,

empati kurabilmeli ve ülkeler arasındaki farklılıkları en aza indirgemeyi başarabilmelidir.

Bu da evrensel bakış açısına sahip olma ile gerçekleştirilebilir.

Küresel liderlik, sınırların aşıldığı günümüz dünyasında

her geçen gün daha da popüler hâle gelmektedir.

Operasyonları etkin bir şekilde yönetmek,

farklı ülkelerdeki farklı kültürleri anlayabilmek,

şirket stratejilerini buna göre belirlemek çok önemlidir.

Örneğin, büyük bankaların Arap coğrafyasındaki şubeleri

İslami finansman yöntemine ağırlık verirken;

Amerika’daki şubeleri mortgage yöntemine ağırlık verebilmektedir.

Ancak bu şubelerin bir de global liderleri vardır.

İşte bu liderlerin, değişik şubeleri entegre etmeleri,

kültürel farklılıkları en aza indirgemenin yollarını bulmaları gerekir.

Bunun yanında, farklılıklardan doğacak sinerjiyi görebilmek,

bunu finansal ve diğer avantajlara çevirmek mümkündür.

Yalnızca bunu başardıkları takdirde global çapta etkili bir lider olarak anılacaklardır.

Yapılan bir araştırmaya göre;

küresel liderlerin farklılıkları belirlemede ve gidermede başarılı olduğu,

geleceğin liderlerini yetiştirmeye zaman ve emek harcadıkları,

esnek oldukları, dengeyi korudukları ve

çözüm odaklı bir bakış açısına sahip oldukları belirlenmiştir.

Farklılıkları görmek en başta kendi davranışlarımızı

empati yoluyla başka kültürler nezdinde değerlendirmeyi gerektirir.

Çünkü herkes öncelikle kendi kültürünün penceresinden davranışları değerlendirir.

Dolayısıyla davranışlar geniş bir perspektiften yorumlanmalı ve

kültürel farklılıklar yadırganmamalıdır.

Yalnızca bu şekilde sadece kendi kültürümüze değil,

diğer kültürlere de liderlik etmeyi öğreniriz.

Örnek vermek gerekirse; her kültürün harcama, birikim yapma ve

borçlarını geri ödeme davranışları farklılık gösterir.

ABD’de maaş çekleri ile ödeme yapılırken; Türkiye’de bu yaygın bir uygulama değildir.

Dolayısıyla küresel liderlik yetkinlikleri olan bir liderin,

ABD’deki iş hayatına dair birtakım içgörülere sahip olması gerekir ki;

bu süreçleri etkili bir şekilde yönetebilsin.

Ülkeler arasındaki sınırların her geçen gün etkisini yitirdiği bir gerçek.

Bunun sebepleri arasında teknolojinin gelişmesi,

yeni yönetim modellerinin ortaya çıkması ve

farklı şubeler arasında global entegrasyonun sağlanması gibi unsurlar mevcut.

Bu gelişmelere göğüs gerebilmek ise; küresel liderlik yetkinliklerinin edinilmesine bağlıdır.

Farklı kültürleri anlayan, bölgesel politikalar geliştirebilen,

çeşitli ekiplere global bakış açısıyla önderlik edebilen bir lider,

geleceğe kalacak etkili bir liderdir.

Dolayısıyla üst düzey yöneticiler için bu yetkinliğin geliştirilmesi,

düzey yöneticilerin kurumsal hayatta ve

özellikle küreselleşmenin üst düzeyde olduğu finans sektöründe

her geçen gün daha da önemli hâle gelmektedir.

cigdemguven@cigdemguven.info