Bir piyasadan bahsediyoruz ki onun bir düzenleme altında olması elbette en doğrusu. Bu alanda kanunlarla yapılacak düzenlemeler kadar, piyasa için teamüllerin de çok önemli olduğunu biliyoruz. Bu açıdan baktığınızda büyük bir alan olan perakendenin düzenlemeye ihtiyacı var mı? Var…

Ama tüm mesele bitmiş gibi sürekli perakende yasasına atıfta bulunmak ve sorunların bundan ibaret olduğunu söylemek için çok geç kaldık. Ayrıca bu tip bir değerlendirme, hiçbir konuyu gündeme getirmeyip, sadece bu noktada takılıp kalıyorsanız eksik oluyor.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken her fırsatta perakende yasası ihtiyacına atıfta bulunuyor. İlkesel olarak baktığınızda doğru ama; açmazlarla dolu. Çünkü Türkiye için çok geç kalmış bir düzenlemeden söz ediyoruz.

Daha sorunlu olan ise, tüm problemlerin bundan kaynaklandığını ve yasal düzenleme yapılırsa ortadan kalkacağını ima eden bir yaklaşımda bulunuluyor olması. Oysa 90’lı yılların başından beri düzenleme ihtiyacı olan ve o trenin çok uzaklarda kaldığı perakende piyasasında gerçek bir düzenleme için çok kişinin canının yakılması gerekiyor.

Ayrıca kazanılmış haklardan geri dönülemeyeceği için, böyle bir yasal gereklilik gelse de, rekabet anlamında sıkıntının bitmeyeceği çok açık. Bu nedenle bu ihtiyacı gündeme getirirken, esnafın tüm sorunu buymuş gibi davranmak samimi olmuyor.

Bugün perakende yasası gündeme gelse, esnafın giderlerini karşılayamayan, siftahsız yapısı ortadan kalkacak mı? Mülteci diye gelenlerin, imtiyazlı şartlarla esnaflık yapmasının önüne geçilecek mi?

Fiyatlardaki artış karşısında, sermaye gücünü her geçen gün kaybeden esnaf kesiminin, toplu satınalmalara yönelik sistemleri konuşmadığı sürece rekabet gücü geri gelecek mi? Esnafın fahiş kiralarla muhatap olmasının önüne geçilecek mi?

Diyelim ki yasal düzenleme yapıldı. Mahalle aralarına kadar giren discount dediğimiz, indirim marketlerinin ortadan kalkması sağlanacak mı? Hayır. Sadece belki yenilerinin açılmasının önüne geçilebilir ki, mevcut durum zaten esnafı içinden çıkılmaz bir duruma sokmaya yetiyor.

Perakende yasası çıkarttık. Mevcut nüfus / esnaf dengesizliği içinde, her önüne gelenin, istediği yerde dükkan açmasının önüne geçebilecek miyiz? Yani bırakın zincirlerle esnafın rekabetini, esnafın esnafla yaptığı haksız rekabeti ortadan kaldırabilecek miyiz?

Yüksek vergileri, stopajları, kiraları, maliyetleri, acımasız Bağ-Kur primlerini, esnafa yaşam şansı bırakmayan Maliye politikalarını eleştirmek, insanların satınalma gücü düştüğü için alışverişte kesat günler yaşandığını dile getirmemek için her fırsatta perakende yasasına atıfta bulunmaktan vazgeçin.

Çünkü bugün itibariyle dile getiremediğiniz ekonomik kriz, yapılan yanlışlardan, yaklaşım hatalarından kaynaklanıyor.

Daha gerçek olan bir şey varsa da, bir düzenlemenin diğer sorunlar halledilmeden işe yaramayacağıdır. O nedenle esnafın sesi olun; sonra yapılacak bir düzenlemeyi dile getirip durarak, topu taca atan bir yapının değil.

cetinunsalan@yahoo.com