Reklam Kurulu, indirimler konusunda yanıltıcı reklam veren firmalara ceza vereceğini açıkladı. İnsanın ister istemez aklına geliyor; firmalara uygulanan yöneticilere de uygulanmaz mı? Bence pek ala da olabilir. Fakat sonunda parayı yine bizler ödeyeceğimiz için endişem o yönde gelişiyor.

İşin latifesi bir kenara esasen piyasada görülen bu ‘kapatıyoruz’ ya da ‘şok indirim’ hikayesi bu kadar düz mantıktan ibaret değil. Bunu kötü niyetli kullananlar var. Fakat bundan daha çok, günlük harcamasını çıkarmak için, bayisi olduğu firmaya ödemesini yapmak için ya da şişmiş stoklarını eritmek için yapanlar da var.

Spot piyasaların nasıl oluştuğunu zannediyorsunuz? Vadeli kullanılan çeklerin neden finans kuruluşlarında değerinin çok altında kırdırıldığını düşünüyorsunuz? Lakin ülkenin Bakanı ile Merkez Bankası Başkanı çıkıp ‘her şey yolunda’ oynarsa bunun yaşanması normal.

Siz ortamı netleştirmezseniz bunu istismar edenlerin ortaya çıkmasından daha doğal da bir şey olmaz. Ortamı da ancak gerçekten durumu öğrenerek ve buna yönelik çözüm metotları üzerinde çalışarak netleştirebilirsiniz.

Şimdi salma cezaların kesileceğini bekliyoruz. Fakat ‘balık baştan kokar’ gibi çok anlamlı bir atasözümüz olduğunu da unutmayalım.

Bir ara, sanıyorum Mehmet Şimşek zamanında bir çağrıda bulunulmuştu. ‘Gelirinden fazla harcama yapanı ve kaynağı belirsiz para kullananı Maliye’ye şikayet edin’ denildi. Ben de hem köşemde hem de TV programımda açıktan ihbarda bulundum. Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi dedim.

Çünkü gelirinden çok para harcıyordu ve net hata noksan adı altında kaynağı belirsiz para kullanıyordu. Elbette ihbarım karşılık bulmadı; bulmasını da beklemiyordum. Orada anlatmaya çalıştığım başka bir şeydi.

Siz insanların iş hacimlerindeki düşüşü Merkez Bankası raporlarında ‘iç piyasada daralma’ diye anlatır; ama gerçekten sahada ne yaşandığını sorgulamazsanız, kararlarınızı uygulama şansınız olmaz.

Bir tarafta büyük şirketlerin ya da finans kuruluşlarının vergi borçlarını sıfırlarken, yani affederken, diğer tarafta geçinmeye çalışan adama e-haciz uygulaması yaparsanız, bunu kimseye anlatamazsınız.

Gerçekçiliğine artık kimsenin ikna olmadığı beyan ve onlarca yayın organından başarılı ekonomi söylemleri sıkarken, kimseye de indirimden dolayı ceza kesemezsiniz. Yani ‘den dö aynaya bak’ diyen çıkar.

Siz genç Maliyecileri sahaya salıp, ‘işler nasıl’ dedikten sonra ‘kötü’ yanıtını alınca ‘sen yine de kes bir şeyler’ diye söyletirseniz, insanların da vergi ödemekten imtina etmesine şaşıramazsınız. Sözün özü şu: Yanlış ve yalan beyandan ceza uygulayacaksak, önce yıllardır tutmayan hedeflere bakın; burada ayrım yapmayalım. İnandırıcı olmuyor.

cetinunsalan@yahoo.com