Teşvikte yeni bir sisteme geçileceğine dair haber Dünya Gazetesi’nde kamuoyuyla paylaşıldı. Bu sisteme göre yatırımcının ihtiyaç duyduğu teşviğe ulaşmasının sağlanması hedefleniyor. Esasen insanın ‘ne kadar güzel’ diyesi geliyor.

Elbette bir ekonominin ilerlemesi, yeni değerler yaratması ve yatırımlarını büyüterek istihdam yaratması için teşvik sistemi kullanılabilir. Fakat eğri oturup doğru konuşalım. Son yıllarda kaç değişik sistemde teşvik uyguladık? Daha net sormak gerekirse bunların hangisi sonuç verdi?

Esasen sürekli yeni teşvik sistemi açıklamak hem ekonominizin sağlıklı olmadığına işaret eder; hem de planlı bir ekonomiye sahip olmadığınızın yansımasıdır. Çünkü ülkelerin bir ekonomi politikaları olur; yürümek istedikleri bir rota doğrultusunda, buna uygun firmaların daha rahat hareket etmesi ya da bazı bölgelere yatırımın kaydırılması için teşvik uygulanabilir.

Kulağa hoş gelse de ‘sine ne lazımdı’ diye teşvik sistemi olmaz. Türkiye’de sağlıklı bir sanayi, tarım ve işgücü envanteri yapmadan, nüfusunuzu gerçekten belirlemeden, gelecek projeksiyonu içerisinde hangi sektörlerde ilerlemek isteğinizi irade olarak ortaya koymadan, atacağınız her adımın olumlu sonuç vermesi tesadüflere bağlıdır. Böyle bir ekonomi yönetimi olmaz.

Ulufe dağıtırcasına verilen teşviklerin, kayıtlı çalışan firmaları ne kadar vurduğu, sektörden çekilmek üzere olan çürük domatesleri nasıl tekrar hayata döndürdüğü ve sektörleri çürütmeye devam ettiğini biliyoruz.

Sonucu tesadüflere bırakılmış bir ekonomik başarının bu kafa yapısıyla gelmesi mümkün değildir. Öncelikle yeni bir teşvik modeli açıklamadan önce, sizce de yapılması gereken bir şey yok mu?

Bugüne kadar verilen teşviklerin, firma firma, sektör sektör nerelerde kullanıldığı, nasıl sonuçlar aldığı, yeni bir teşviğe ihtiyaç olup olmadığı gibi bir dizi soruyu yanıtlamanız gerekiyor.

Lakin biz büyük bir telaş içerisinde, biraz da iş dünyasının gazını almak adına sürekli yeni teşvikler uyguluyoruz. Bugüne kadar bölgeleri bırakın, iller arasında nasıl haksız rekabetlere neden olduğunu, tam palazlanmak üzere olan illerin komşusuna verilen desteklerle ilgili sektörlerde nasıl çöküşler yaşadığını gördük.

Fakat ders almak gibi bir yaklaşımımız olmadığı için, bugün finansmandan piyasa hacmine kadar her alanda sıkışmış reel sektöre sus payı verircesine yeni bir sistem açıklıyoruz. Öncelikle teşvik gerekli mi?

Gerekliyse hangi amaçlar doğrultusunda vereceksiniz? Verdiğiniz teşvikten nasıl sonuçlar almayı umuyorsunuz? Bugüne kadar verilen teşviklerin fayda / maliyet hesabı, verimliliği size ne anlatıyor? Bunların hiçbirini yanıtlamayacaksınız. Sonra da yeni teşvik açıklayacaksınız. Bu tavır ancak altı boş çuvala para atmak anlamına gelir.

cetinunsalan@yahoo.com