Türkiye’de faiz kaç? Yüzde 14… Politika faizi olarak bu açıklanıyor ve piyasayla da hiç ilgisi bulunmuyor. Bunu herkes biliyor. Fakat yüzde 14’ün ne olduğunu çabuk unuttuk. Bu nedenle bir hatırlatma yapmak gerekiyor.

‘Faiz düşerse enflasyon düşer’ gibi iktisat dışı bir teoriyle ortaya çıkılıp, enflasyon oranları buna olanak vermeyince Merkez Bankası ne yapmıştı? Bundan böyle çekirdek enflasyonu baz alacağını açıklayarak faizlerde zorlama bir düşüşe adım atmıştı.

Daha sonraki aylarda çekirdek enflasyon da, uygulanan faiz rakamlarının üzerinde kaldı. Şimdi her ay Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanıp faiz kararını açıklıyor. Neye göre? İlk başladığı noktadan yola çıkarsak çekirdek enflasyona göre…

Peki resmi istatistiklere göre yüzde 70 açıklanan enflasyona karşı faiz oranları hangi zeminde tartışılıyor? Çekirdek enflasyon… Tüketici enflasyonunun yüzde 69,97 açıklandığı Nisan ayında çekirdek enflasyon ne oldu? Yüzde 52,37…

Yani ekonomik gerçekleri ve kuralları zorlayarak yaratılmış bir saçmalık dahi, politika faizinin yüzde 38 üzerinde seyrediyor. Peki hiç bunun tartışıldığına şahit oldunuz mu? Merkez Bankası çekirdek enflasyonu baz alarak faizlerde zorlama bir düşüşe imza atmamış mıydı?

Şayet çekirdek enflasyonu baz alıyorsa; faiz oranları neden yüzde 14? Kimse bunu tartışmıyor. Nedir çekirdek enflasyon tekrar hatırlatalım. Gıda ve enerji harcamalarını dışarıda tutarak hesaplanan enflasyon türü.

Bu zaten başlı başına bir akıl dışılık. Türkiye’de enerji ve gıda harcamalarını dışarıda tutarak bir enflasyon ve faiz ilişkisi oluşturursanız, sadece bir rakam açıklamakla kalırsınız ve nitekim piyasada uygulanan faiz oranları da bunu teyit ediyor.

Ortada yüzde 38 bir faiz – çekirdek enflasyonu farkı varken, son açıklanan Merkez Bankası Enflasyon Raporu’nda, enflasyondaki yükselişe gerekçe olarak ne gösteriliyor? Haberden aktaralım da tartışmaya neden olmasın.

Enflasyon raporunun değerlendirildiği haberin başlığı şu: Merkez Bankası enerji ve gıda fiyatlarındaki artışa dikkat çekti. Haberin, daha doğrusu raporun özetinde ne deniliyor?

“Merkez Bankası nisan ayı fiyat gelişmeleri raporunda gıda fiyatlarındaki artışın enflasyondaki yükselişe belirgin bir katkı sunduğunu belirtti. Mart ayında yataya yakın seyreden taze meyve ve sebze fiyatlarının nisanda yüksek artış sergilediğine dikkat çekildi. Enerji ve gıda fiyatlarındaki artışla ulaştırma ve lokanta-otel gibi kalemlerin artışlarda öne çıktığı belirtildi.”

Ayıkla pirincin taşını… Şimdi gıda ve enerji fiyatlarını dışarıda tutarak politika faizi hamlesi yapıldığına, çekirdek enflasyon, açıklanan faizin yüzde 38 üzerinde kaldığına ve son raporda enerji ve gıda fiyatlarındaki artışın enflasyonu yukarı yönlü beslediğine dikkat çekildiğine göre Merkez Bankası şimdi ne yapacak?

Sizce faiz oranlarının gerçekçi olmadığı kadar bu iç çelişkiyi de tartışmak gerekmiyor mu?

cetinunsalan@yahoo.com