AB'nin resmi istatistik kurumu Eurosat ve SGK'nın verilerine göre;
en fazla işçi ölümlerinin yaşandığı ülke; Türkiye. 

 

Dünyada iş kazalarını önlemek için yapılan düzenlemeler ve alınan önlemlere rağmen;

iş kazalarının sayısı ile hayatını kaybedenlerin sayısı artıyor.

 

Avrupa Birliği'nin (AB) resmi istatistik ofisi Eurostat ve

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) verilerine göre;

Türkiye, iş kazalarında en fazla insanın hayatını kaybettiği ülkeler sıralamasında; birinci.

 

-----

Avrupa'da;
geçirdiği iş kazasını takiben bir yıl içinde yaşamını yitiren kişinin ölümü,

bu kategoride değerlendiriliyor.

-----

 

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG) raporuna göre;

Türkiye'de, 2022 yılında iş kazalarında en az 1843 kişi hayatını kaybederken;

2023 yılının ilk üç ayında da, en az 463 işçi hayatını kaybetti. 

 

İSİG’in raporuna göre;
2022 yılındaki iş kazası ölümlerinin yoğunlaştığı (953 işçi ölümü), üç işkolu bulunuyor

 

“Güvencesiz çalışma”nın hakim olduğu; inşaat, tarım ve taşımacılık.

 

Uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma ve

her türlü kuralsızlığın hakim olduğu bu işkollarında,

sendikal örgütlenme yok gibi ya da zayıf ve belli mesleklerde öbekleniyor.

 

İnşaatlarda; dış cephe iskele, çatı, asansör boşluğu vb. yüksekten düşmeler,
ölümlerin yarıdan fazlasını oluştururken;

diğer iki temel neden ise; ezilme/göçük ile elektrik çarpmaları.

 

Diğer yandan; özellikle mevsimlik tarım işçilerinin

çalıştıkları bölgelere ya da tarlaya yolculuğu sırasında,

uygun olmayan ulaşım araçlarının kullanılması,

eskiyen traktörler,

işçilerin barınma-dinlenme-temizlik alanlarının yetersizliği,

kene ısırmaları vb. ölümlerin temel nedenlerini oluşturuyor.

 

Uzmanlara göre;

en önemli konuların başında gelen İSG'de,

yeni düzenlemeler yapılmalı ve bilinçlendirme faaliyetleri artırılmalı.

 

‘İşyerlerinde her zaman güvenlik ve sağlık, öncelik olmalı’ diyen

İş Sağlığı ve İş Güvenliği Uzmanı,

TÜGİAD Genel Başkan Yardımcısı Şebnem Akman Balta,

“İş hayatında en önemli konuların başında,

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) geliyor.

 

Araştırmalara göre;
iş kazalarının yüzde 98'i,

meslek hastalıklarının yüzde 99'u önlenebilirken,

gerekli önlemler alınmadığı için

her yıl iş kazaları ve meslek hastalıklarından dolayı;

birçok kayıp yaşanıyor.

 

Türkiye, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) konusunda,

henüz; istenilen seviyede değil.

Bunun için

yeni düzenlemeler ve bilinçlendirme faaliyetleri yapılmalı” dedi.

 

2001 yılında;
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından,

28 Nisan “Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü” olarak ilan edildi.

 

Her yılın Mayıs ayında ise;

İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası olarak kutlanıyor.

Bu yıl, 4-10 Mayıs arasında kutlanacak.  

 

İş Sağlığı ve İş Güvenliği Uzmanı,

TÜGİAD Genel Başkan Yardımcısı Şebnem Akman Balta,

İş Sağlığı ve Güvenliği haftasına yönelik yaptığı açıklamada şunları söyledi;

 

“İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası dolayısıyla;
ülkemizde yaşanan maden kazaları veya

deprem yangın ve patlamalar ve sel felaketlerini düşünecek olduğumuzda;

planlamaların ne kadar önemli olduğunu anlayabiliyoruz.

 

Plan, hiçbir şey; planlama, her şeydir.

Bu noktada da hayati bir konu olan, insana dokunan iş güvenliği konusu;
hem işveren, hem işçi açısından daha da önem kazanıyor.

 

Bunu maden kazalarında ve depremlerde yaşanan can kayıpları ile

maalesef; yaşadık gördük ve acı çektik.

 

Tam olarak bu yüzden;

iş kazaları nedeniyle yaşanan ölümler veya sakatlanmaların önüne geçmek için

2012 yılında çıkarılan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hazırlanmıştır.”

 

6331 sayılı yasada uygulamaya geçmeyen tüm hükümlerin

uygulanmaya başlanması gerektiğine vurgu yapan Şebnem Akman Balta,

“Bazı değişiklikler sunulabilir, öncelikle;
iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve

diğer sağlık personeline ilişkin kavramlar güncellenmeli;

doktor bulundurma yerine, 'dsp' dediğimiz

yani; diğer sağlık personelinin görev alması ve

gerekirse iş yerlerinde psikolog desteği verilmesi gibi

özellikle odaklanma dikkat çalışması veya

empati yeteneğini arttırıcı motive edici çalışmalar

vaka değerlendirmeleri planlanmalı,

her eğitim seviyesine göre; bu dersler hazırlanmalı.

 

İSG ile ilgili mutlaka;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından

ulusal politikaların oluşturulması,

alınan kararların ise; uygulanabilen kararlar olmasına, özen göstermemiz gerekir.

 

İşyerlerinde denetimin, haber verilmeden yapılması ve

mutlaka; İş güvenliği uzmanı tarafından doldurulan öneri ve tespit defterlerin

online sisteme çekilmesi gerekmektedir ki;
bakanlık, tüm olumlu olumsuz hazırlanan defterleri anında görebilsin.

 

Düzeltmeler;
iş yerlerine makul zamanlar verilmesi ve kazalanma riski olan yerlerin

gerekirse, devlet desteğiyle, yer değiştirmeye katkıda bulunması sağlanmalıdır” diye konuştu.

 

İş kazalarının ve ölümlerin azalması için yapılması gerekenler!

 

İş Sağlığı ve İş Güvenliği Uzmanı,

TÜGİAD Başkan Yardımcısı Şebnem Akman Balta,

iş güvenliği ile ilgili yapılması gerekenleri, şu şekilde sıraladı:

 

• İş kazaları ve meslek hastalıklarının önüne geçilebilmesi için

üretim ve hizmet süreçlerinde;

“önce insan, önce sağlık, önce işçi güvenliği” anlayışı yerleştirilmeli,

İSG önlem ve uygulamalarına öncelik verilmelidir.

 

Yapılacak tüm düzenlemelerde;

işyerlerinde İSG’nin sağlanmasında,

asıl sorumluluğun; işverende olduğu gerçeğinden uzaklaşılmamalıdır.

• Pandemi sonrası, yeni dünya düzeni olarak HİBRİT Çalışma modelinin;
yasal düzenleme ile bir çerçeveye oturtulması gerekmektedir.

Evde yaşanan kazalanmalara karşı;
işvereni de koruyan, işçiyi de koruyan

sorumluluk noktaları belirlenmeli.

Arafta konu bırakılmamalı.

• Uygulamada; çocuk işçiliğin önüne geçilmeli, çocuk işçiler örgün eğitime yönlendirilmelidir.

• Kadınlara ve kadın emeğine yönelik tüm olumsuz uygulamalar kaldırılmalı;

eşit işe eşit ücret uygulanmalı, istihdamda fırsat eşitliği sağlanmalıdır.

• İSİG ile ilgili düzenlemeler ve uygulamalar;
sektör, çalışan sayısı vb. hiçbir ayrım olmaksızın,

bütün işyerlerini ve tüm çalışanları kapsamalıdır. 

• Sigortasız işçi çalıştırma önlenmeli,

kayıt dışı çalışmaların önüne geçmek için müfettişlerin sahaya çıkması gerekmektedir.

Kontrollerin, patlayıcı madde boya ve tekstil fabrikalarında daha fazla yapılması sağlanmalı. 

 

İstifleme makinelerin kimlikleri düzenli dosyalanmalı ve

tüm cihazların teknik aletin periyodik kontrolleri 3 veya 6 aylık sürelerle denetlenmeli.

İnşaat sektörü çalışma koşulları, tarım sektöründeki çalışma koşulları iyileştirilmelidir. 

• İş kazalarının büyük çoğunluğunun

küçük ölçekli işyerlerinde olduğu yadsınamaz bir durumdur.

Çalışan temsilcilerinin iş güvenceleri, sendika temsilciliği ile eş düzeye getirilmelidir.

• İşyerlerinde İSG’nin sağlanması bir ekip işidir.

Bu ekipte; hekimler, teknik, mühendisler, personel, sağlık personeli,

diyetisyen, ergonomist, psikolog vb. personel yer almalıdır.

 

İş güvenliği uzmanları;
işyeri hekimleri ve diğer sağlık personelleri gibi

görev yapan tüm personelin mesleki bağımsızlık, yıllık izinleri, çalışma süreleri,

fazla mesaileri, kişisel gelişim eğitimleri vb. hususlar, yeniden düzenlenmelidir.

• Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki,

100’den fazla çalışanın bulunduğu sanayi işletmelerinde;
“tam zamanlı” İSG uzmanı çalıştırmak zorunlu hale gelmelidir.

 

10’dan az çalışanın bulunduğu işyerlerinde;
İSG hizmet bedelinin karşılanmasında, SGK prim desteği devlet tarafından karşılanmalıdır.

• Lisans sonrası, İSG eğitimlerinin üniversiteler tarafından verilmeli.

• 6331 sayılı Yasa ile işverenlerin önlem alma yükümlülüğü,

'İSG uzmanının YÖNLENDİRME talimatları ile yapılacaktır' diye, yeniden düzenlenmeli.

 

Özellikle; devletin denetim görevi, iş müfettişleri tarafından sahada veya online takip edilmeli.

 

Giden canlar, devletin beşeri sermayesi ve sönen ocaklar;

ailelere; yaşanan kayıplar, geleceğe birçok kayıp çocuk,

güvensiz çocuklar olarak topluma karışıyor.

 

Sorunları görmezden gelmeden, kar topu büyümeden;

iş gücü kaybının önüne geçmeliyiz.

 

İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının yaptıkları tespitler,

saptadıkları gereklilik ve öneriler yerine getirilmeden;
iş kazası ve meslek hastalıklarından sorumlu tutulmaları ve belgelerinin askıya alınması;
adaletsiz bir uygulamadır.

İSG UZMANI, SANIK DEĞİL; TANIK OLMALIDIR.

 

İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının

mesleki bağımsızlıkları ve iş güvenceleri korunmalıdır.

Bakanlık, kamusal denetim yükümlülüklerini yerine getirmelidir.

• Yaşanan tüm  iş kazalarının, yangınların veya patlamaların

ÇSGB ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı veya Çevre Bakanlığı gibi bakanlıkların 

kazaların meydana gelmesindeki ana unsur ve kusurları bulması ve

kamuoyuyla paylaşması gerekir ki; yeniden bu tarz durumlar yaşanmasın.

• Tüm çalışanlara hak ve sorumlulukları ile iş güvenliği eğitimleri sürekli verilmeli,

bu eğitimlerin; işin yapılış şekli, olmazsa olmaz kuralları sürekli hatırlatılarak,

yapılması sağlanmalıdır. 

• Eğitim-öğretim müfredatı, temel eğitimden başlamalı;

değerler eğitimi konusunda, kontrollerin gerekliliği konusunda,

çocuk yaşta başlayan eğitimlerle; topluma sorumluluk bilinci aşılanmalı.

• SGK tarafından yayımlanan

İş Kazası ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri, gerçekleri yansıtmaktan uzaktır. 

 

İşyerlerinde kaza ve meslek hastalıklarına ait bilgiler,

bir veri tabanında toplanmalı,

bu bilgilerden; ölçme ve değerlendirme amaçlı yararlanılmalıdır.

• Meslek hastalıkları; sadece tazminat konusu olarak ele alınmamalı,

öncelik; önlemeye verilmeli,

'ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN UCUZDUR' algısının işyerlerine yerleşmesi ve

meslek hastalıklarının tespiti, tedavisi ve tazmini yönündeki

tüm yasal ve idari engeller kaldırılmalıdır.

İnsana değer veren, güvenli işyeri motivasyonu sağlanmalıdır.